ساپروتاک® به گروهی از داروها به‌نام «سرکوب‌کننده سیستم ایمنی» تعلق دارد. سیستم ایمنی بدن وظیفه محافظت از بدن در برابر عفونت‌ها را دارد. این سیستم همچنین در واکنش به پیوند اعضا مثل کبد، کلیه و …، به‌دلیل شناسایی عضو جدید به‌عنوان یک عامل مهاجم، اقدام میکند و ممکن است باعث رد پیوند شود. به‌همین دلیل، مصرف داروی ساپروتاک® همراه با داروهای دیگر از رد پیوند پیشگیری میکند.
دوز دارو بسته به نوع بیماری، وزن بدن و شرایط زمینه‌ای بیمار متفاوت است. پزشک معالج براساس این موارد، دوز مورد نیاز را برای بیمار تجویز خواهد کرد. فواصل مصرف دارو و طول دوره درمان نیز بسته به نتایج آزمایش‌ها، وضعیت عمومی و میزان پاسخ بیمار به درمان ممکن است تغییر کند.
کپسول ساپروتاک® به‌صورت معمول، دو بار در روز (هر 12 ساعت) مصرف میشود. پزشک ممکن است برای دستیابی به بهترین پاسخ درمانی، دوز دارو و دفعات مصرف را در طول درمان تغییر دهد.
دارو هر روز در زمان ثابتی مصرف شود و از کم یا زیاد کردن دوز بدون دستور پزشک خودداری شود.
کپسول ساپروتاک® بلافاصله بعد از خارج کردن از قوطی یا بلیستر میل شود.
کپسول‌ها به‌طور کامل بلعیده و از خرد کردن، شکستن و جویدن کپسول‌ها خودداری شود.
دارو با معده خالی، یعنی یک ساعت قبل یا 2 تا 3 ساعت بعد از غذا، میل شود.
در طول مصرف دارو از رژیم غذایی و فعالیت‌های بدنی توصیه‌شده توسط پزشک معالج پیروی شود.
در طول دوره درمان با داروی ساپروتاک® از مصرف میوه و آب گریپ‌فروت خودداری شود.
هر دارو بهموازات اثرات درمانی ممکن است باعث بروز برخی از عوارض ناخواسته شود؛ اگرچه همه این عوارض در یک فرد دیده نمیشود.
عوارض بسیار شایع ساپروتاک® عبارت‌اند از:
اثر منفی مصرف ساپروتاک® بر جنین شناخته‌شده نیست. درصورت بارداری یا قصد بارداری، پزشک معالج در جریان قرار گیرد.
ساپروتاک® ممکن است وارد شیر مادر شود و به نوزاد آسیب برساند. در زمان مصرف این دارو از شیردهی خودداری شود.
پیش از مصرف داروی ساپروتاک®، درصورت وجود موارد زیر با پزشک معالج خود مشورت کنید:
حین مصرف داروی ساپروتاک®، درصورت وجود موارد زیر با پزشک معالج خود مشورت کنید:
در چه مواردی داروی ساپروتاک® نباید مصرف شود؟
درصورت یادآوری، باید بلافاصله دوز فراموششده مصرف شود؛ اما اگر از نظر زمانی مصرف دوز بعدی دارو نزدیک باشد، باید از مصرف آن خودداری شده و دوز بعدی طبق روال گذشته مصرف شود.
درصورت مصرف تصادفی مقدار بیشتر دارو، باید فوراً با پزشک معالج تماس گرفته شود یا به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه گردد و اطلاعات مربوط به دوز مصرفی و زمان مصرف به کادر درمان ارائه شود.
اگر بیمار قصد بارداری داشته باشد، باید پیش از اقدام، با پزشک معالج خود درباره ادامه مصرف دارو مشورت کند و درصورت وقوع بارداری، فوراً پزشک معالج را مطلع کند.
این دارو ممکن است بر واکسیناسیون تأثیر بگذارد و اثربخشی واکسن را کاهش دهد. قبل از تزریق هر نوع واکسن، باید با پزشک معالج مشورت شود. همچنین درصورت مصرف این دارو، از تزریق واکسن‌های زنده اجتناب شود.
هر دارو بهموازات اثرات درمانی خود ممکن است اثرات ناخواسته نیز ایجاد کند. مانند تمامی داروها، این دارو نیز ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی شود. با این وجود، عوارض جانبی در تمامی افراد دیده نمیشود. پزشک با در نظر گرفتن سود و زیان دارو، آن را تجویز کرده است. درصورت بروز هرگونه مشکل، بیماران میتوانند به صورت 24 ساعته با واحد ارکیدلایف در ارتباط باشند.
رخداد سردرد در منابع معتبر جزء عوارض شایع این دارو گزارش شده است. درصورت تداوم سردرد، شدت زیاد یا همراهی آن با علائم استفراغ، تهوع و کاهش هوشیاری، توصیه میشود با پزشک معالج مشورت شود.
عوارض گوارشی جزء عوارض شایع داروی تاکرولیموس است. بروز عارضه اسهال طبق منابع علمی از 22% تا 72% گزارش شده است. این عارضه معمولاً در روزهای اول مصرف ظاهر میشود و خودبه‌خود بهبود می‌یابد. درصورت تداوم یا شدت زیاد، باید پزشک معالج مطلع و سریعاً به مرکز درمانی مراجعه شود.
به صورت کلی، احتمال بروز افزایش فشار خون و دیابت به دنبال پیوند افزایش می‌یابد و مصرف تاکرولیموس نیز می‌تواند تاثیرگذار باشد. برای کنترل این عوارض، قند و فشارخون، باید به‌طور منظم اندازهگیری شود و در صورت نرمال نبودن، به پزشک معالج اطلاع داده شود.
خیر؛ قطع یا تغییر مصرف این دارو تنها باید تحت نظر پزشک انجام شود.
درصورتیکه دارو یک بار در روز مصرف میشود، بهتر است در صبح مصرف شود. اگر دارو دو بار در روز مصرف میشود و دوزها با یکدیگر متفاوت هستند، دوز بیشتر باید در صبح مصرف شود. اندازهگیری و تنظیم سطح خونی تاکرولیموس با مشورت پزشک به بهینهسازی اثربخشی دارو کمک میکند. مصرف دارو در فاصله زمانی ثابت از غذا و همراه با غذایی با محتویات مشابه، بهویژه از نظر میزان چربی، از کاهش سطح خونی ساپروتاک جلوگیری میکند و در نتیجه اثربخشی آن را افزایش میدهد. علاوه بر این، پرهیز از مصرف همزمان داروهایی که بر متابولیسم این دارو تأثیر میگذارند، نقش مهمی در حفظ اثربخشی آن دارد. همچنین ضروری است که پزشک معالج از تمام داروهای مصرفی، اعم از داروهای نسخهای و بدون نسخه (مانند محصولات گیاهی، مکملها، ویتامینها و …) مطلع باشد.
عدم تنظیم سطح خونی ساپروتاک®، نگهداری نادرست دارو (قرار گرفتن در معرض نور و رطوبت)، مصرف داروی منقضی‌شده، رعایت نکردن دوز و فواصل تجویزشده، تغییر نامنظم در ساعات مصرف دارو، عدم رعایت فاصله ثابت مصرف دارو نسبت به غذا و مصرف همزمان برخی داروها ممکن است منجر به کاهش سطح این دارو در خون و در نتیجه کاهش اثربخشی آن شود. برای جلوگیری از این مشکل، پزشک معالج باید از تمامی داروهای مصرفی بیمار، اعم از داروهای نسخهای و غیرنسخه‌ای (شامل محصولات گیاهی، مکملها و ویتامینها) آگاه باشد.
برای حفظ اثربخشی و ایمنی داروی ساپروتاک®، لازم است زمان مصرف آن ثابت باشد. تغییر ساعت مصرف ممکن است سطح دارو را در خون دچار نوسان کند. درصورت نیاز به تغییر، باید فاصله منطقی (حداقل 10 ساعت درصورت مصرف دو بار در روز) میان دو دوز حفظ شود و این تغییر نباید به‌طور مکرر اتفاق بیفتد.
در بیماران دریافت‌کننده پیوند، داروی ساپروتاک® درصورت صلاحدید پزشک، در تمام طول عمر پیوند مصرف میشود. درصورت پیوند مجدد نیز دوباره تجویز خواهد شد. برای سایر موارد مصرف، پزشک معالج با توجه به شرایط بیمار و روند درمان، مدت‌زمان مصرف را مشخص میکند.
اثربخشی این دارو در موارد مختلف متفاوت است، اما به‌طورکلی 1 تا 3 ماه پس از شروع مصرف قابل مشاهده است.
