همین اول بگوییم که این مطلب قرار نیست شما را بترساند یا غمگین کند؛ سرطان خون یا لوکمی، کلمه‌ای است که شنیدنش می‌تواند لرزه بر اندام هر کسی بیندازد. اما پشت این نام ترسناک، داستان‌های بی‌شماری از مقاومت، امید و پیشرفت‌های علمی نهفته است. این بیماری، که زمانی حکم پایان راه را داشت، امروزه با تشخیص زودهنگام و درمان‌های نوین، مسیری متفاوت را برای بسیاری از بیماران رقم می‌زند. در این مطلب، قصد داریم از لحظه تشخیص تا دوران بهبود بیماران سرطان خون را بررسی کنیم و به یکی از مهم‌ترین سوالات، یعنی طول عمر بیماران سرطان خون، پاسخ دهیم.
لحظه تشخیص
هر بیمار سرطانی، تجربه منحصربه‌فردی از تشخیص بیماری خود دارد. گاهی با خستگی مداوم، تب‌های بی‌دلیل، کبودی‌های غیرعادی یا عفونت‌های مکرر شروع می‌شود. پس از مراجعه به پزشک، آزمایش‌های اولیه خون نتایج نگران‌کننده‌ای نشان می‌دهند و در ادامه، نمونه‌برداری از مغز استخوان (بیوپسی) و آزمایش‌های سیتوژنتیک انجام می‌گیرد. این آزمایش‌ها نه تنها وجود سلول‌های سرطانی را تأیید می‌کنند، بلکه نوع دقیق لوکمی، لنفوم، میلوم و ویژگی‌های ژنتیکی آن را نیز مشخص می‌سازند.
خبر تشخیص سرطان خون، مانند صاعقه‌ای است که بر سر بیمار و خانواده‌اش فرود می‌آید. این لحظه، نقطه عطفی در زندگی آن‌هاست؛ لحظه‌ای که ترس، ناامیدی و سوالات بی‌شمار ذهن را درگیر می‌کند. اما در همین نقطه تاریک است که نور امید به کمک علم و حمایت‌های عاطفی، شروع به درخشیدن می‌کند.
لوسمی: یک بیماری با چهره‌های متفاوت
شاید سوال شما هم باشد: سرطان خون چیست؟ سرطان خون یک بیماری واحد نیست، بلکه مجموعه‌ای از بیماری‌هاست که مغز استخوان و سلول‌های خونی را درگیر می‌کند. به طور کلی، لوکمی که یکی از انواع سرطان خون است به چهار نوع اصلی تقسیم می‌شود:
• لوکمی میلوئیدی حاد (AML): این نوع به سرعت پیشرفت می‌کند و نیاز به درمان فوری دارد.
• لوکمی لنفوبلاستیک حاد (ALL): شایع‌ترین نوع در کودکان است و به سرعت پیشرفت می‌کند.
• لوکمی لنفوسیتی مزمن (CLL): بیشتر در بزرگسالان مسن دیده می‌شود و معمولاً به کندی پیشرفت می‌کند.
• لوکمی میلوئیدی مزمن (CML): این نوع نیز در بزرگسالان شایع است و با یک فاز مزمن آغاز می‌شود که ممکن است سال‌ها بدون علامت باقی بماند.
تفاوت اصلی این انواع در سرعت پیشرفت بیماری و نوع سلول‌های خونی درگیر است. لوکمی‌های حاد (مانند AML و ALL) به عنوان سرطان خون بدخیم شناخته می‌شوند، چون به سرعت رشد می‌کنند و اگر درمان نشوند، کشنده خواهند بود.
در مقابل، لوکمی‌های مزمن (مانند CLL و CML) اغلب به عنوان سرطان خون خوش خیم تلقی می‌شوند، نه به این معنا که بی‌خطر هستند، بلکه به این دلیل که پیشرفت کندتری دارند و بیماران ممکن است سال‌ها با آن‌ها زندگی کنند.
سفر درمان: گام به گام تا بهبودی
پس از تشخیص، سفر درمانی آغاز می‌شود. این سفر می‌تواند طولانی و چالش‌برانگیز باشد، اما با پیشرفت‌های چشمگیر در علم پزشکی، گزینه‌های درمانی متنوعی برای بیماران وجود دارد:
• شیمی‌درمانی: استفاده از داروهای قوی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی. این روش اغلب به صورت ترکیبی از چند دارو و در چرخه‌های منظم انجام می‌شود.
• پرتودرمانی: استفاده از اشعه‌های پرانرژی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی یا کاهش اندازه تومورها.
• درمان هدفمند: داروهایی که به طور خاص بر روی سلول‌های سرطانی اثر می‌گذارند و آسیب کمتری به سلول‌های سالم می‌رسانند. این روش در سال‌های اخیر انقلابی در درمان برخی انواع لوکمی، به ویژه CML، ایجاد کرده است.
• ایمونوتراپی: تقویت سیستم ایمنی بدن بیمار برای شناسایی و از بین بردن سلول‌های سرطانی.
• پیوند سلول‌های بنیادی (پیوند مغز استخوان): در این روش، مغز استخوان بیمار با دوزهای بالای شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی از بین می‌رود و سپس سلول‌های بنیادی سالم (از خود بیمار یا یک اهداکننده سازگار) به او پیوند زده می‌شوند تا مغز استخوان جدیدی را تشکیل دهند. این روش می‌تواند برای بسیاری از بیماران، به ویژه در موارد بدخیم، شانس بهبودی کامل را به ارمغان بیاورد.
طول عمر بیماران مبتلا به لوکمی نگاهی به آمار و امیدها
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بیماران و خانواده‌هایشان، سوال درباره طول عمر مبتلایان به سرطان خون است. پاسخ به این سوال ساده نیست، زیرا طول عمر بیماران مبتلا به لوکمی عوامل متعددی بستگی دارد: نوع لوکمی، مرحله بیماری در زمان تشخیص، سن بیمار، وضعیت سلامت عمومی او و پاسخ بدن به درمان.
با این حال، آمارها نشان‌دهنده پیشرفت‌های چشمگیری در این زمینه هستند. به طور متوسط، نرخ بقای پنج ساله برای همه انواع لوکمی در حال حاضر حدود ۶۱.۴% است. این بدان معناست که از هر ۱۰۰ نفر مبتلا به سرطان خون، حدود ۶۱ نفر حداقل ۵ سال پس از تشخیص زنده می‌مانند. اما این یک میانگین کلی است و برای درک بهتر، باید به جزئیات انواع مختلف لوسمی بپردازیم:
لوکمی لنفوبلاستیک حاد (ALL)
در کودکان، نرخ بقای ۵ ساله برای ALL بسیار بالاست و به بیش از ۹۰% می‌رسد. بسیاری از کودکان پس از ۵ سال بهبودی کامل، به عنوان “درمان‌شده” در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، در بزرگسالان، این نرخ پایین‌تر است و بسته به سن و عوامل دیگر، می‌تواند بین ۲۴.۵% تا ۶۸.۲% متغیر باشد.
لوکمی میلوئیدی حاد (AML)
این نوع لوسمی، که اغلب به عنوان کشنده‌ترین نوع لوسمی حاد شناخته می‌شود، نرخ بقای ۵ ساله کلی حدود 32.9% دارد. این نرخ برای افراد مسن‌تر به طور قابل توجهی پایین‌تر است.
لوکمی لنفوسیتی مزمن (CLL)
نرخ بقای ۵ ساله برای CLL بسیار امیدبخش است و حدود 88% گزارش شده است. بسیاری از بیماران مبتلا به CLL می‌توانند سال‌ها با این بیماری زندگی کنند، حتی بدون نیاز به درمان فوری در مراحل اولیه.
لوکمی میلوئیدی مزمن (CML)
با ظهور داروهای هدفمند جدید، نرخ بقای ۵ ساله برای CML نیز به طور چشمگیری افزایش یافته و به حدود 70.4% رسیده است. این داروها توانسته‌اند CML را از یک بیماری کشنده به یک بیماری مزمن و قابل کنترل تبدیل کنند.
لوکمی‌های مزمن به دلیل پیشرفت کندتر و پاسخ بهتر به درمان‌های نگهدارنده، اغلب پیش‌آگهی بهتری دارند. اما نکته مهم این است که این آمارها میانگین هستند و هر فرد داستانی منحصر به فرد دارد. بسیاری از افراد فراتر از این میانگین‌ها زندگی می‌کنند و کیفیت زندگی بالایی را تجربه می‌کنند.
فراتر از بقا: کیفیت زندگی و حمایت‌های روانی
حفظ روحیه و امید، تغذیه مناسب، فعالیت بدنی در حد توان و دوری از استرس، همگی می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی و حتی تأثیر مثبت بر روند درمان کمک کنند.
ارکیدلایف، مرکز تخصصی حمایت از بیمار، با هدف افزایش آگاهی، اطلاع‌رسانی صحیح و همراهی بیماران در فرایند درمان و مصرف داروها فعالیت می‌کند.
ما با بهره‌گیری از افراد مجرب و متخصص، در هر گام از مسیر درمان در کنار بیمار خواهیم بود.
و در نهایت: نوری در پایان تونل
داستان زندگی بیماران سرطان خون، داستانی از مبارزه، مقاومت و امید است. امروزه، بسیاری از انواع لوکمی، به ویژه در کودکان و برخی انواع مزمن در بزرگسالان، به طور موفقیت‌آمیزی قابل درمان یا کنترل هستند. حتی برای انواع بدخیم‌تر، درمان‌های نوین و رویکردهای شخصی‌سازی شده، امید به زندگی را افزایش داده‌اند.
در نهایت، مهم است که به یاد داشته باشیم هر بیمار داستانی منحصر به فرد دارد. آگاهی، امید، حمایت و دسترسی به بهترین مراقبت‌های پزشکی، کلید عبور از این مسیر دشوار و رسیدن به نوری در پایان تونل است.
منابع:
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9982634/
https://thepatientstory.com/patient-stories/leukemia/#all
https://www.cancer.org/cancer/types/leukemia-in-children/detection-diagnosis-staging/survival-rates.html
https://www.patientpower.info/chronic-lymphocytic-leukemia/life-expectancy-with-cll
https://www.cityofhope.org/clinical-program/chronic-myeloid-leukemia/treatments-survival
https://seer.cancer.gov/statistics-network/explorer/application.html