آسم یک بیماری مزمن و التهابی ریه است که باعث تنگ شدن راه‌های هوایی و بروز مشکلات تنفسی می‌شود. در این بیماری، راه‌های هوایی به عوامل محیطی واکنش غیرطبیعی نشان می‌دهند که منجر به بروز علائمی مانند تنگی نفس، خس‌خس سینه و سرفه می‌شود. شدت آسم از خفیف تا شدید متغیر است و ممکن است با تشدید حاد علائم که به آن «حمله آسم» گفته می‌شود، همراه باشد.
در افراد مبتلا به آسم، سیستم ایمنی بدن بیش از حد حساس است. این واکنش افزایش‌یافته به عوامل محرک مانند آلرژن‌ها (عوامل ایجادکننده حساسیت مثل گرده گل، شوره حیوانات یا مایت‌ها)، آلودگی هوا، ورزش، بیماری‌های ویروسی و بعضی از داروها، باعث التهاب در دیواره‌های راه‌های هوایی می‌شود. این التهاب باعث تورم دیواره‌ها، تولید زیاد مخاط و انقباض عضلات اطراف راه‌های هوایی می‌شود و تنفس را دشوار می‌کند.
این علائم ممکن است متناوب باشند و در برخی افراد فقط در شرایط خاص مانند سرماخوردگی یا ورزش یا بسته به تغییرات هورمونی در خانم‌ها طی سیکل‌های ماهانه بروز کنند.
گاهی اوقات، سایر شرایط مرتبط ممکن است علائم آسم را بدتر کند. برای کنترل مناسب آسم ممکن است لازم باشد به این موارد رسیدگی شود؛ برای مثال، می‌توان به ریفلاکس معده به مری (برگشت محتویات معده به مری که باعث علائمی مانند سوزش سر دل و بازگشت غذا می‌شود)، گرفتگی بینی، آلرژی یا بیماری سینوسی و آپنه خواب (قطع تنفس در طول خواب) اشاره کرد.
پیشگیری از علائم آسم شامل شناسایی و اجتناب از عوامل محرک و کنترل التهاب راه‌های هوایی است.
تشخیص آسم معمولاً توسط پزشک متخصص و براساس بررسی علائم و انجام بعضی از تست‌های لازم بسته به شرایط هر بیمار صورت می‌گیرد.
درمان آسم بسته به شدت بیماری و دفعات بروز علائم متفاوت است. اهداف درمان شامل کاهش التهاب، جلوگیری از حملات و بهبود کیفیت زندگی بیمار است.
شرایطی که نشان‌دهنده کنترل مناسب بیماری آسم است:
دسته‌های دارویی مختلفی در درمان آسم استفاده می‌شوند که عبارت‌اند از:
این دسته از داروها به‌طور روزانه برای کنترل التهاب و جلوگیری از رخداد علائم استفاده می‌شوند (مانند کورتیکواستروئیدهای استنشاقی مثل فلوتیکازون، جداگانه یا در ترکیب با داروهای گشادکننده برونش استنشاقی طولانی‌اثر مثل سالمترول یا فورمترول).
این داروها هنگام رخداد علائم حاد، برای رفع سریع آن‌ها به‌کار می‌روند (مانند داروهای گشادکننده برونش استنشاقی مثل سالبوتامول).
در موارد آسم شدید که به درمان‌های معمول پاسخ نمی‌دهد، از داروهای بیولوژیک استفاده می‌شود. این داروها با هدف قرار دادن بخش‌های خاصی از سیستم ایمنی، التهاب را کاهش می‌دهند (مثل داروی اُمالیزومب).
در برخی موارد مانند حملات شدید آسم، ممکن است طبق صلاحدید پزشک معالج، نیاز به استفاده از داروهای کورتیکواستروئید خوراکی یا تزریقی (مثل پردنیزولون، هیدروکورتیزون یا دگزامتازون) وجود داشته باشد. این داروها با سرکوب عملکرد سیستم ایمنی، در وضعیت تشدید شدید آسم نجات‌بخش هستند، اما آگاهی از خطرات مصرف مکرر آن‌ها لازم است. عوارض کوتاه‌مدت این داروها شامل اختلال خواب، افزایش اشتها، ریفلاکس، تغییرات خلقی، ابتلا به عفونت‌ها و ترومبوآمبولی (لخته شدن خون در رگ‌های اندام‌ها و انتقال آن به ریه) است. همچنین مصرف مکرر این داروها در طول زندگی ممکن است با افزایش قابل‌توجه و وابسته به دوز خطر ابتلا به دیابت، آب‌مروارید، نارسایی قلبی، پوکی استخوان و چندین بیماری دیگر همراه باشد. به همین دلیل، مصرف این داروها باید به مواردی که لازم بودن آن توسط پزشک متخصص مشخص شده باشد، محدود شود و از مصرف خودسرانه آن‌ها خودداری شود. درصورت رخداد مکرر تشدید بیماری و نیاز به مصرف این داروها، باید با پزشک معالج مشورت شود تا درصورت صلاحدید، رژیم درمانی تغییر داده شود و داروهایی مانند داروهای بیولوژیک به درمان فرد اضافه شود.
بهبود سبک زندگی می‌تواند به کنترل بهتر آسم کمک کند:
با رعایت این نکات، بیماران مبتلا به آسم می‌توانند کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند و از حملات آسم جلوگیری کنند.
