میاستنی گراویس نوعی بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به ارتباط بین عصبها و ماهیچهها حمله میکند و باعث ضعف ماهیچهها میشود. بهویژه ماهیچههایی که برای حرکات ارادی مثل لبخند زدن، پلک زدن، صحبت کردن و بلعیدن استفاده میشوند.
استیلکولین نوعی ماده شیمیایی (نوروترنسمیتر) است که در بدن برای انتقال پیامهای عصبی بین سلولهای عصبی و ماهیچهها استفاده میشود. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن بهاشتباه به گیرندههای استیلکولین در سطح ماهیچهها حمله میکند. سیستم ایمنی بهطور غیرطبیعی آنتیبادیهایی تولید میکند که این گیرندهها را مسدود یا تخریب میکنند. در نتیجه تعداد کمتری از گیرندهها برای دریافت استیلکولین باقی میمانند. بنابراین، پیامهای مغز به ماهیچهها بهخوبی منتقل نمیشود و به این شکل مشکلات ناشی از این بیماری به ویژه اختلال در انقباض عضلانی ایجاد میشود.
غده تیموس بخشی از سیستم ایمنی بدن است. این غده در قسمت بالای قفسه سینه، زیر استخوان جناغ واقع شده است. غده تیموس در برخی بیماران مبتلا به میاستنی گراویس بزرگتر بوده یا بهدلیل وجود تودهای بهنام تیموما، آنتیبادیهایی تولید یا به ایجاد آنتیبادیهایی کمک کند که استیل کولین را بلاک میکنند.
میاستنی گراویس باعث ضعف ماهیچهها میشود که معمولاً با فعالیت، بدتر و با استراحت، بهتر میشود. علائم این بیماری ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد، اما شایعترین آنها عبارتاند از:
بیماریهای دیگر: افراد مبتلا به اختلالات تیروئید، و با درصد کمتر،افراد مبتلا به برخی از بیماریهای خودایمنی دیگر بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
در حال حاضر، راهی برای پیشگیری از میاستنی گراویس شناخته نشده است، اما با تشخیص زودهنگام و مدیریت صحیح، میتوان علائم را کنترل کرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.
تشخیص میاستنی گراویس معمولاً توسط پزشک متخصص و با بررسی علائم و انجام معاینات با توجه به شرایط هر بیمار، صورت میگیرد:
درمان میاستنی گراویس (MG) شامل رویکردی چندجانبه شامل داروها، جراحی و سایر روشهای درمانی است.
این آنزیم باعث تجزیه استیلکولین میشود. با مهار این آنزیم، میزان استیلکولین موجود در بدن بیمار افزایش مییابد و این اتفاق سبب افزایش ارتباط بین عصب و عضله و در نتیجه بهبود عملکرد بدن و رفع ضعف عضلانی میشود (مانند پیریدوستیگمین).
برای سرکوب پاسخ ایمنی و کاهش تولید آنتیبادی استفاده میشوند (مانند بعضی از داروهای بیولوژیکی و کورتیکواستروئیدها).
برداشتن غده تیموس با جراحی ممکن است علائم بیمار را بهبود بخشد و حتی در برخی افراد باعث درمان آنها بشود.
درمانهایی که در شرایط تشدید بیماری استفاده میشوند:
IVIG با تغییر سیستم ایمنی بدن و خنثی کردن یا نابود کردن آنتیبادیهای مضر عمل میکند. این نوع درمان برای بیمارانی که علائم شدید یا به سرعت پیشروندهای از بیماری میاستنی گراویس (MG) دارند، مورد استفاده قرار میگیرد.
تغذیه و رژیم غذایی سالم: کاهش مصرف نمک و شکر، استفاده از وعدههای غذایی کوچک و مکرر، مصرف غذاهای نرم و آب کافی به کاهش خستگی و پیشگیری از انسداد راههای تنفسی کمک میکند.
پیشگیری از استرس: استرس ممکن است باعث بدتر شدن برخی علائم شود.
ورزش و فعالیت بدنی: انجام ورزشهای مناسب و کمفشار مثل پیادهروی یا شنا برای حفظ قدرت ماهیچهها (زیر نظر پزشک متخصص) در کنار مدیریت انرژی توصیه میشود.
مدیریت استرس: تمرین تکنیکهای آرامشبخش مانند مدیتیشن، یوگا و اولویتبندی وظایف به مدیریت استرس کمک میکند.
خواب و استراحت: رعایت عادتهای خواب منظم و ایجاد محیطی آرام برای خواب، همچنین تخصیص دادن زمان کافی برای استراحت در طول روز توصیه میشود.
بهداشت محیط: بدن خنک نگه داشته شود و از فعالیت بیشازحد پرهیز شود.
با رعایت این نکات، بیماران مبتلا به میاستنیگراویس میتوانند کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند و از تشدید بیماری جلوگیری کنند.