آریلیا برای درمان پوکی استخوان در زنان یائسه و مردانی که در معرض خطر شکستگی استخوان قرار دارند، تجویز میشود. این دارو همچنین برای بیمارانی که بهدلیل کاهش سطح استروژن یا تستوسترون ناشی از درمان سرطان سینه یا پروستات، دچار کاهش تراکم استخوان شدهاند، کاربرد دارد. علاوهبر این، آریلیا در بیماران مبتلا به پوکی استخوان ناشی از مصرف طولانیمدت کورتیکواستروئیدها نیز استفاده میشود.
آریلیا نوعی آنتیبادی مونوکلونال است که مانع از فعالیت سلولهای تخریبکننده استخوان (استئوکلاستها) میشود. این مکانیسم منجر به کاهش تحلیل استخوان، افزایش توده استخوانی و تقویت استحکام استخوانها میشود. همچنین، این دارو باعث کاهش خطر شکستگیهای مهرهای، غیرمهرهای و لگن در بیماران مبتلا به پوکی استخوان میشود.
دوز استاندارد آریلیا ۶۰ میلیگرم است که هر 6 ماه یک بار بهصورت تزریق زیرجلدی در ناحیه شکم، ران یا بازو انجام میشود.
آریلیا بهصورت زیرجلدی ترجیحاً در سطح رویی ران (۵ سانتیمتر پایینتر از کشاله ران و ۵ سانتیمتر بالاتر از زانو) یا شکم (با فاصله ۵ سانتیمتری از ناف) تزریق میشود. همچنین آریلیا را میتوان در ناحیه یک سوم میانی بخش پشتی و خارجی بازو هم تزریق کرد.
درصورتیکه بیمار آموزشهای لازم را در خصوص نحوه مصرف و تزریق دارو دریافت کرده باشد، میتواند تزریق خود را انجام دهد.
در طول درمان، مصرف مکملهای کلسیم و ویتامین D ضروری است.
برای کاهش خطر عوارض جانبی، سطح کلسیم خون بیمار باید پیش از شروع درمان و بهصورت دورهای تحت نظر پزشک بررسی شود.
هر دارو بهموازات اثرات درمانی ممکن است باعث بروز برخی از عوارض ناخواسته شود. اگرچه همه این عوارض در یک فرد دیده نمیشود.
عوارض شایع داروی آریلیا عبارت است از:
برای کسب اطلاعات بیشتر، به بروشور دارو مراجعه شود.
استفاده از آریلیا در زنان باردار ممنوع است. زنانی که در سنین باروری هستند، باید در طول درمان با آریلیا و حداقل تا ۵ ماه بعد از قطع آن، از روشهای مؤثر جلوگیری از بارداری استفاده کنند.
ترشح آریلیا در شیر مادر مشخص نیست. در خانمهای شیرده، پزشک معالج براساس مقایسه مزایای تغذیه نوزاد با شیر مادر و مزایای درمان مادر با آریلیا تصمیمگیری میکند.
پیش از مصرف داروی آریلیا، درصورت وجود موارد زیر، با پزشک معالج مشورت شود:
حین مصرف داروی آریلیا، درصورت وجود موارد زیر، با پزشک معالج مشورت شود:
در چه مواردی داروی آریلیا نباید مصرف شود؟
اسهال با مصرف داروی دنوزومب در منابع معتبر بسیار شایع گزارش شده است. بهمنظور کنترل رخداد، مصرف وعدههای غذایی سبک و کمحجم، افزایش مصرف مایعات و استفاده از پودرهای ORS بهمنظور جبران آب ازدسترفته توصیه میشود. درصورتیکه اسهال همراه با دردهای شدید شکمی، دفع موکوس یا خون، تهوع، استفراغ، تب یا علائم دهیدراتاسیون (خشکی و کاهش قدرت ارتجاعی پوست، خشکی دهان و …) باشد یا بیش از سه روز طول بکشد، لازم است در اسرع وقت به پزشک معالج مراجعه شود تا اقدامات لازم انجام شود.
تهوع در منابع معتبر با مصرف داروی دنوزومب بسیار شایع گزارش شده است. بهمنظور کنترل این رخداد، اجتناب از هر عاملی که سبب تشدید تهوع میشود، کاهش حجم غذا و افزایش تعداد وعدههای غذایی توصیه میشود. درصورتیکه تهوع همراه با سایر علائم مانند استفراغ با یا بدون خون، دردهای شکمی شدید، سردردهای شدید، تب و تاری دید همراه باشد، باعث اختلال جدی در وضعیت تغذیه شده باشد یا برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، لازم است در اسرع وقت به پزشک معالج یا مرکز درمانی مراجعه شود.
واکسنهای زنده حین درمان با داروی آریلیا با توجه به احتمال افزایش ابتلا به عفونت، نباید استفاده شوند. بهتر است واکسیناسیون دو هفته قبل از شروع مصرف آریلیا تکمیل شده باشد یا سه ماه پس از قطع مصرف دارو انجام شود. درمورد تزریق همزمان آریلیا و واکسنهای غیرزنده ممنوعیتی وجود ندارد. اگرچه بهطورکلی توصیه میشود واکسیناسیون دو هفته قبل از شروع مصرف آریلیا تکمیل شده باشد. بهمنظور جلوگیری از هرگونه رخداد نامطلوب، پیش از تزریق هرگونه واکسن با پزشک معالج مشورت شود.
هر دارو بهموازات اثرات درمانی خود ممکن است اثرات ناخواسته نیز ایجاد کند. مانند تمامی داروها، این دارو نیز ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی شود. با این وجود، عوارض جانبی در تمامی افراد دیده نمیشود. پزشک با در نظر گرفتن سود و زیان دارو، آن را تجویز کرده است. درصورت بروز هرگونه مشکل، بیماران میتوانند به صورت 24 ساعته با واحد ارکیدلایف در ارتباط باشند.
بروز راش پوستی با مصرف داروی دنوزومب در منابع معتبر بهصورت شایع گزارش شده است. درصورتیکه وسعت درگیری زیاد نباشد و با مشکل دیگری بهجز مشکل پوستی همراه نباشد (مثل تنگی نفس، ادم صورت، تورم لب، زبان، گلو و …) نگرانکننده نیست. درصورت تشدید و طولانی بودن علائم و بروز علائم واکنشهای حساسیتی، لازم است بهمنظور بررسی علت رخداد در اسرع وقت به پزشک معالج مراجعه شود.
رخداد درد عضلانی در منابع معتبر با مصرف داروی دنوزومب شایع گزارش شده است و ممکن است طی چند روز تا چند ماه پس از شروع درمان رخ دهد. درصورت بروز علائم شدید و ناتوانکننده، لازم است بیمار به پزشک معالج ارجاع داده شود.
تزریق داروی آریلیا درقسمت بالایی ران (۵ سانتیمتر پایینتر از کشاله ران و ۵ سانتیمتر بالاتر از زانو)، محل خارجی و بالایی بازو و شکم (با فاصله ۵ سانتیمتری از ناف) به صورت زیرجلدی انجام میشود. دارو باید 15 تا 30 دقیقه قبل از تزریق از یخچال خارج شود تا با محیط همدما شود. محل تزریق باید در هر مرتبه بهصورت چرخشی تغییر داده شود. دارو در مناطقی از پوست که دچار آسیب، کبودی، قرمزی، زخم یا سفتی است، نباید تزریق شود. اگر بیمار به پسوریازیس مبتلاست، توصیه میشود دارو بهطور مستقیم در نواحی ضایعات پوستی تزریق نشود. برای اطلاع از نحوه تزریق دارو، بیماران میتوانند به بخش نحوه مصرف یا راهنمای تصویری داروی آریلیا در بروشور مراجعه کنند یا با واحد ارکیدلایف تماس بگیرند.
فواصل تزریق داروی آریلیا بهطورکلی هر 6 ماه و با دوز مشخص است. البته این فواصل با صلاحدید پزشک معالج مشخص میشود.
تزریق داروی آریلیا در بخش خارجی و بالایی بازوها، قسمت جلوی ران (از 5 سانتیمتر پایینتر از کشاله ران تا 5 سانتیمتر بالاتر از زانو) و شکم (با فاصله 5 سانتیمتر از ناف) بهصورت زیرجلدی انجام میشود. توصیه میشود از تزریق در نواحى ملتهب، متورم، داراى زخم یا جاى زخم یا ترك پوستى پرهیز شود.
طول درمان با داروی دنوزومب به نظر پزشک معالج، نوع بیماری، وضعیت بالینی و چگونگی پاسـخ بیمار به درمـان بستگی دارد. مطالعات مختلفی در زمینه اثربخشی، ایمنی و درمان طولانیمدت (10ساله) با داروی دنوزومب وجود دارد. درصورت طولانی شدن طول درمان پیشنهاد میشود پارامترهای آزمایشگاهی توصیهشده در منابع معتبر، توسط پزشک معالج برای بیماران بهصورت منظم ارزیابی شود.
شروع اثر درمان بسته به اندیکاسیون درمان و شرایط بیمار متفاوت است. طبق مطالعات انجامشده و براساس منابع معتبر، شاخصهای بیانگر تخریب استخوانی طی سه روز ابتدایی شروع درمان تا %85 کاهش مییابد. حداکثر کاهش، طی یک ماه از شروع درمان مشاهده میشود. لازم به ذکر است که سنجش تراکم استخوان حداقل طی یک تا دو سال پس از شروع درمان باید انجام شود.
بهطورکلی مصرف بیش از حد دارو ممکن است ریسک بروز برخی عوارض جانبی را افزایش دهد. درصورتیکه به هر دلیل بیش از مقدار توصیهشده مصرف شود، لازم است در اسرع وقت به پزشک معالج اطلاع داده شود تا بیمار از نظر بروز عوارض جانبی تحت نظر قرار گیرد.
بهمنظور اثربخشی مناسب درمان، لازم است فواصل بین دریافت دوزها رعایت شود. افزایش فواصل دوزها ممکن است اثربخشی را تحت تأثیر قرار دهد. به محض اینکه بیمار متوجه فراموشی دوز شد، با پزشک خود تماس بگیرد تا برای تزریق دوز بعدی تصمیمگیری شود. فواصل تزریق آریلیا درصورت تأخیر یا تعجیل در یک دوز، باید مجدد و با توجه به تاریخ آخرین تزریق انجامشده تنظیم شود.
درصورت قطع مصرف دارو، خطر وقوع حملات و عود مجدد بیماری، ریسک بروز عارضه و همچنین احتمال کاهش اثربخشی بعد از شروع مجدد دارو وجود دارد. هرگز نباید مصرف دارو، قبل از مشاوره با پزشک معالج متوقف شود. بهمنظور بهرهمندی کامل از دارو، باید همیشه دوره درمان توصیهشده توسط پزشک تکمیل شود.
رعایت نکات مربوط به نگهداری و مصرف دارو براساس دوز تجویزشده، مصرف منظم کلسیم و ویتامین D با صلاحدید پزشک معالج و پایبندی به سایر نکات درمانی توصیهشده توسط پزشک در اثربخشی دارو مؤثر است.
عدم رعایت دمای مناسب نگهداری، عدم رعایت فواصل تجویز دارو و نکات تزریق، عدم مصرف کلسیم و ویتامینD و عدم مصرف داروهای همزمان ممکن است منجر به کاهش اثربخشی دارو شود. بهمنظور پیشگیری از کاهش اثربخشی، توصیه میشود پزشک معالج از مصرف هرگونه دارو یا مکمل مطلع باشد.
بهطورکلی مطالعات انجامشده در خصوص تجویز داروی آریلیا حین بارداری محدود است. این دارو ممکن است از جفت عبور کند؛ به همین دلیل، مصرف آریلیا در دوران بارداری ممنوع اعلام شده است. در طول درمان با آریلیا و 5 ماه بعد از آن، بیمار ملزم به استفاده از روشهای مؤثر جلوگیری از بارداری است. پس درصورت بارداری یا قصد باردار شدن، پزشک معالج باید مطلع شود.