روش‌های پیشگیری از بیماری پسوریازیس

چگونه از ابتلا به پسوریازیس جلوگیری کنیم؟

پسوریازیس یک بیماری مزمن پوستی است.
شایع‌ترین نوع این بیماری، پلاک پسوریازیس است که باعث رشد سریع و غیر طبیعی سلول‌های پوستی و تجمع آنها بر روی پوست می‌شود. این سلول‌های اضافه، ضایعاتی ایجاد می‌کنند که خشک، قرمز، ضخیم و برآمده هستند و خارش دارند.

بر روی این ضایعات پوسته‌پوسته‌های براق تشکیل می‌شود. به این ضایعات پلاک گفته می‌شود. این ضایعات گاهی اوقات دردناک هستند. پلاک‌ها می‌توانند کوچک یا بزرگ باشند و شدت آنها در طول زمان ممکن است تغییر پیدا کند.

حدود ۷.۴ میلیون نفر در آمریکا به بیماری پسوریازیس مبتلا هستند. عامل دقیق این بیماری مشخص نیست؛ اما در افرادی که سابقه خانوادگی آن وجود دارد، احتمال بروز آن شایع‌تر است.

علائم بیماری پسوریازیس

علائم بیماری پسوریازیس در افراد مختلف، ممکن است متفاوت باشد. برخی از علائم شایع‌تر این بیماری عبارتند از:
• ضایعات قرمزرنگ با پوسته‌های براق
• احساس خارش، سوزش یا درد بر روی پوست
• ناخن‌های ضخیم، نامتقارن یا دارای فرورفتگی
• سفتی و تورم مفاصل

پیشگیری از عود بیماری پسوریازیس

علائم بیماری پسوریازیس با اینکه ممکن است پس از عود، به طور موقت بهبود پیدا کنند، اما این بیماری در حال حاضر به طور کامل قابل درمان نیست.
یکی از راههای پیشگیری از علائم پسوریازیس در کنار استفاده از داروها یا روش‌های دیگر، اجتناب از عوامل تحریک‌کننده شناخته‌شده این بیماری است.

عوامل تحریک‌کننده در افراد مختلف متفاوت است. به همین دلیل شناخت عوامل اختصاصی که باعث تشدید علائم شده و به بهبود آنها کمک می‌کند حائز اهمیت است. در ادامه به روش‌هایی برای پیشگیری از عود بیماری پسوریازیس پرداخته می‌شود.

کاهش استرس

استرس‌های روزمره می‌توانند بر روی همه افراد تاثیر منفی بگذارند اما این تاثیر منفی به طور خاص برای افراد مبتلا به پسوریازیس مشکل‌زا است.
بدن در پاسخ به استرس، واکنش التهابی نشان می‌دهد و این التهاب می‌تواند باعث عود بیماری شود.

به همین علت استرس زندگی باید تا حد امکان کاهش داده شود. برای کاهش استرس می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
–   صحبت‌کردن با یک روان‌شناس یا روان‌پزشک باعث ایجاد حس آرامش در رابطه با بیماری یا سایر عوامل استرس‌زای زندگی شود. به همین دلیل انجام [مشاوره و] روان‌درمانی توصیه می‌شود.

–   یوگا باعث آرامش ذهن و بدن می‌شود و به کاهش استرس کمک می‌کند.

–   مدیتیشن و تکنیک‌های ایجاد آرامش (ریلکسیشن) مثل تنفس عمیق می‌تواند به کاهش استرس کمک کند.

پسوریازیس چگونه در بدن ایجاد می‌شود؟

اجتناب از مصرف برخی داروها

برخی داروها مثل پروپرانولول و ایندومتاسین می‌توانند با مداخله در پاسخ سیستم ایمنی بدن، ایجاد التهاب کنند و همانطور که گفته شد، التهاب می‌تواند باعث عود بیماری پسوریازیس شود.

• لیتیم:
برای درمان برخی بیماری‌ها اعصاب و روان مثل افسردگی دو قطبی استفاده می‌شود.

• کلروکین و هیدروکسی کلروکین:
که برای پیشگیری از مالاریا استفاده می‌شوند. داروی هیدروکسی کلروکین ممکن است در بیماری آرتریت روماتویید نیز استفاده شود.

• پروپرانولول (ایندرال):
برای درمان فشار خون بالا و برخی مشکلات و بیماری‌های دیگر استفاده می‌شود.

• ایندومتاسین:
یک داروی ضد التهاب غیر کوتیکواستروئیدی است که برای درمان آرتریت استفاده می‌شود.

باید توجه داشت که هیچ یک از داروهای مورد مصرف به هیچ عنوان نباید بدون مشورت با پزشک معالج قطع شوند.

همچنین مصرف هرگونه داروی نیازمند نسخه یا بدون نسخه (اوتی‌سی) باید به اطلاع پزشک رسانده شود. پزشک در صورتی که احتمال دهد دارویی در عود پسوریازیس نقش دارد، ممکن است دوز یا نوع داروها را تغییر دهد.

پیشگیری از آسیب پوستی

آسیب پوستی می‌تواند در برخی افراد باعث عود بیماری پسوریازیس شود که به آن پدیده کوبنِر گفته می‌شود. آسیب‌های پوستی رایجی که باعث شعله‌ور شدن پسوریازیس می‌شوند، آفتاب‌سوختگی و خراش پوستی هستند.

مراقبت صحیح از پوست می‌تواند از بروز این نوع آسیب‌ها پیشگیری کند. زمان انجام فعالیت‌هایی که ممکن است باعث آسیب پوستی شوند، باید احتیاطاتی رعایت شود، از جمله:

• استفاده از ضد آفتاب و پوشیدن کلاه زمان بیرون رفتن از خانه

• مراقبت کلی از خود هنگام انجام فعالیت‌های خارج از خانه

• پوشیدن دستکش‌های بلند در صورت انجام گل‌کاری یا باغبانی

• پوشیدن لباس‌های بلند برای جلو‌گیری از نیش حشرات

در صورت مشاهده علائم پسوریازیس پس از بروز آسیب پوستی، سریعاً به پزشک مراجعه شود. در صورت درمان زودهنگام، پدیده کوبنر می‌تواند به طور موثر درمان شود.

آشنایی با انواع روش‌های درمان پسوریازیس

پیشگیری از بروز عفونت

عفونت‌ها به دلیل اینکه بر سیستم ایمنی استرس وارد می‌کنند، می‌توانند باعث واکنش التهابی و عود پسوریازیس شوند. به طور خاص، گلودرد باکتریایی با شروع بیماری پسوریازیس گوتات در ارتباط است. البته عود پسوریازیس ممکن است پس از التهاب لوزه‌ها، گوش‌درد، عفونت تنفسی یا پوستی نیز اتفاق بیفتد.

آسیب پوستی خفیف مثل بریدگی یا زخم سطحی، باید به طور مناسب تمیز و با گاز استریل پوشانده شده تا از بروز عفونت پیشگیری شود. در صورت شک به وجود عفونت، باید سریعاً برای درمان آن به پزشک مراجعه کرد.

سایر روش‌های پیشگیری از عفونت عبارتند از:

• رعایت بهداشت فردی از طریق شستن دست‌ها و غیره
• به اشتراک نگذاشتن غذا، نوشیدنی، قاشق و چنگال با سایر افراد
• قرار نگرفتن در معرض افرادی که مبتلا به بیماری هستند. این موضوع به خصوص برای کودکان اهمیت دارد.

رعایت رژیم غذایی سالم

به نظر می‌رسد ابتلا به چاقی یا داشتن اضافه وزن باعث تشدید علائم بیماری پسوریازیس می‌شود. به همین خاطر کنترل وزن از طریق ورزش و رعایت رژیم غذایی سالم اهمیت دارد.

در صورت وجود مشکل در رعایت رژیم غذایی سالم و کاهش وزن، می‌توان با یک متخصص تغذیه مشورت کرد. متخصص تغذیه در مورد میزان مصرف غذاها و نوع آنها، فرد را راهنمایی می‌کند.

به نظر می‌رسد برخی از غذاها و مواد خوراکی در برخی افراد باعث ایجاد التهاب می‌شوند و برخی دیگر به کاهش التهاب کمک می‌کنند. التهاب می‌تواند باعث شعله‌ور شدن علائم بیماری پسوریازیس شود.

غذاهایی که ممکن است باعث التهاب شوند عبارتند از:

• گوشت قرمز
• لبنیات
• غذاهای پرچرب
• غذاهای فرآوری‌شده
• شکر سفید و مواد خوراکی حاوی شکر افزوده
• سبزیجاتی مثل گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی و فلفل
• مرکبات

غذاهایی که ممکن است باعث کاهش التهاب شوند عبارتند از:

• ماهی‌های پرچرب مثل سالمون و ماهی تن
• دانه‌ها مثل دانه کتان و دانه کدو
• مغزها به خصوص گردو و بادام
• سبزیجات با برگ سبز تیره مثل اسفناج و کلم کیل

در صورت فقدان برخی مواد مغذی، ممکن است نیاز به مصرف مولتی‌‌ویتامین‌ها و مکمل‌ها باشد.
قبل از مصرف هرگونه مولتی‌ویتامین، مکمل دارویی و گیاهی باید با پزشک مشورت انجام شود.
برخی از این مکمل‌ها ممکن است با اثربخشی برخی داروها تداخل داشته باشند.

خلاصه

شناسایی عوامل محرک برای کاهش احتمال عود بیماری پسوریازیس یا پیشگیری از آن بسیار ضروری است. با این وجود گاهی اوقات پیشگیری از علائم یا اجتناب از عوامل محرک پسوریازیس همیشه قابل اجرا نیست.

اما به طور کلی پایبندی به داروهای تجویزشده توسط پزشک و اجتناب از عوامل محرک می‌تواند علائم بیماری را به حداقل برساند. برای کمک به شناسایی عوامل محرک یا توصیه‌های بیشتر در رابطه با کاهش احتمال عود بیماری، می‌توان با پزشک مشورت کرد.