آشنایی با بیماری ام‌ اس

آشنایی با بیماری ام اس، چگونگی ایجاد این بیماری در بدن، علائم و نحوه تشخیص ام اس را در این صفحه دنبال کنید.

همچنین شما می‌توانید سایر بخش‌های مرتبط با بیماری ام اس را دنبال کرده و اطلاعات مفیدی از این بیماری کسب نمایید.

درمان بیماری ام اس

زندگی با بیماری ام‌ اس

علائم ام اس چیست؟

ام اس چگونه در بدن ایجاد می‌شود؟

ام اس چیست؟

پیشگیری از ام اس

آشنایی با عوامل خطرساز ام اس

تشخیص ام اس

ام اس چیست؟

ام اس چگونه در بدن ایجاد می‌شود؟

علائم ام اس چیست؟

تشخیص ام اس

آشنایی با عوامل خطرساز ام اس

پیشگیری از ام اس

ام‌ اس چیست؟

مولتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis) یا همان ام‌ اس بیماری است که باعث التهاب و آسیب به بخش‌هایی از سیستم اعصاب مرکزی می‌‌شود. سیستم اعصاب مرکزی شامل مغز و نخاع است.
در بیماری ام‌ اس، سیستم ایمنی به پوششی که عصب‌ها را می‌پوشاند حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد. به این پوشش میِلین (Myelin) گفته می‌‌شود و از بین رفتن آن ممکن است باعث شود که در حواس فرد، نحوه حرکت‌ کردن و بینایی مشکل ایجاد شود.

لینک مقاله به زودی درج می شود | لینک مقاله به زودی درج می شود

ام‌ اس چگونه در بدن ایجاد می‌شود؟

ام‌ اس یک بیماری خود ایمنی است. در بیماری‌های خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن به بافت‌های خود حمله می‌‌کند. در بیماری ام‌ اس، اختلال در سیستم ایمنی باعث تخریب میلین می‌شود. میلین ماده‌ای از جنس چربی است که عصب‌های موجود در مغز و نخاع را می‌پوشاند و از آنها محافظت می‌‌کند.
میلین را می‌توان با پوشش عایق سیم‌های الکتریکی مقایسه کرد، زمانی که میلین آسیب می‌بیند و رشته عصبی بدون محافظ می‌شود، پیام رسانی از طریق عصب کند شده یا ممکن است به طور کلی انجام نشود. شایان ذکر است که خود عصب نیز ممکن است آسیب ببیند.

لینک مقاله به زودی درج می شود | لینک مقاله به زودی درج می شود

علائم ام اس چیست؟

علائم و نشانه‌های بیماری ام اس با توجه به محل عصب‌های آسیب دیده در مغز یا نخاع و شدت آسیب ممکن است متفاوت باشد. در دوره‌هایی از بیماری ام‌ اس، علائم جدیدی برای بیمار ایجاد می‌شود و یا علائم قبلی شدیدتر می‌شود که به این وضعیت حمله یا عود بیماری گفته می‌شود.
هر حمله می‌تواند بین چند روز تا چند ماه طول بکشد، پس از هر حمله دوره فروکش بیماری وجود دارد که در این دوره علائم کاهش پیدا می‌کند یا به طور کامل برطرف می‌شود.
علائم بیماری ام اس شامل موارد زیر می‌شود:

» علائم مرتبط با عضلات:

• از دست دادن تعادل
• اسپاسم‌‌های عضلانی
• بی‌حسی یا حس غیرعادی در هر ناحیه‌ای از بدن
• مشکل در حرکت دادن دست‌ها یا پاها
• مشکل در راه رفتن
• مشکل در هماهنگی حرکات و انجام حرکات ظریف
• لرزش در یک یا هر دو دست، لرزش در یک یا هر دو پا
• ضعف در یک یا هر دو دست، ضعف در یک یا هر دو پا

» علائم مرتبط با مثانه و روده:
• یبوست و خروج مدفوع به صورت غیر ارادی
• مشکل در شروع به ادرار کردن
• نیاز مکرر به ادرار کردن
• احساس نیاز شدید به ادرار کردن
• خروج ادرار به صورت غیر ارادی

» علائم مرتبط با چشم:
• دوبینی
• ناراحتی چشمی
• حرکات غیرارادی چشم‌ها
• از دست دادن بینایی/میدان دید (معمولاً در هر حمله در یک چشم اتفاق می‌افتد)

» بی حسی، گزگز یا درد:
• درد در ناحیه صورت
• اسپاسم‌های عضلانی دردناک
• احساس گزگز یا سوزش در دست‌ها و پاها یا احساسی شبیه به راه رفتن یک حشره بر دست و پا

» سایر علائم مرتبط با مغز و اعصاب:
• ضعیف شدن حافظه، قدرت تمرکز و قضاوت
• کاهش قابلیت تفکر منطقی و حل مسئله
• افسردگی یا احساس ناراحتی
• سرگیجه و اختلال در تعادل
• از دست دادن شنوایی

» علائم مرتبط با تکلم و بلع:
• حرف زدن ناواضح
• مشکل در جویدن و قورت دادن غذا

» علائم مرتبط با عملکرد جنسی:
• اختلال در نعوظ
• کاهش ترشحات واژن

» خستگی نیز یکی از علائم شایع و آزاردهنده ام‌اس است که به مرور زمان بدتر می‌شود. این علامت معمولاً در ساعات پایانی روز(عصر) به بعد تشدید می‌شود.

ام اس چگونه تشخیص داده می‌شود؟

برای تشخیص بیماری ام‌ اس آزمایش اختصاصی وجود ندارد و برای تشخیص این بیماری احتمال وجود بیماری‌های با علائم و نشانه‌های مشابه رد می‌شود. در فرآیند تشخیص بیماری ام اس، ابتدا پزشک فرد را معاینه می‌کند و سابقه پزشکی او را می‌پرسد، سپس ممکن است موارد زیر انجام شود:

» تشخیص ام اس با آزمایش خون: این آزمایش برای رد کردن احتمال وجود بیماری‌هایی با علائم مشابه با ام اس انجام می‌شود. آزمایش‌های خون اختصاصی برای بیماری ام اس در حال توسعه هستند و ممکن است در آینده برای کمک به تشخیص این بیماری استفاده شوند.

» نمونه‌ گیری از مایع داخل نخاع (لامبار پانکچر) (اسپاینال تپ): در این روش از مایع داخل نخاع مقدار کمی نمونه گرفته می‌شود و برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. این نمونه می‌تواند آنتی‌بادی‌های غیرعادی مربوط به ام اس را نشان دهد. همچنین می‌تواند برای رد کردن احتمال وجود عفونت و بیماری‌های با علائم مشابه با ام اس کمک کننده باشد

» تشخیص ام اس با MRI: این آزمایش می‌تواند ضایعات ام‌ اس در مغز و نخاع را نشان دهد. برای این آزمایش ممکن است نیاز به تزریق ماده حاجب باشد تا ضایعات فعال در تصویر بهتر مشخص شوند.

» آزمایش پتانسیل تحریکی: در این آزمایش پیام‌های الکتریکی سیستم عصبی در پاسخ به محرک خارجی ثبت می‌شود. محرک خارجی ممکن است به صورت محرک بینایی یا الکتریکی باشد. در صورت استفاده از محرک بینایی یک تصویر متحرک برای فرد نشان داده می‌شود. در صورت استفاده از محرک الکتریکی، اعصاب دست‌ها یا پاها با فواصل کوتاه تحریک می‌شود. در نهایت با استفاده از الکترودهایی سرعت انتقال پیام از طریق اعصاب سنجیده می‌شود.

در بیشتر بیماران مبتلا به ام‌ اس از نوع عودکننده-فروکش‌کننده، تشخیص نسبتا ساده و بر اساس علائم بیماری انجام شده و تایید آن نیز با تصویربرداری از مغز مثل آزمایش MRI انجام می‌شود.

تشخیص ام‌ اس در فردی که علائم شایع بیماری را ندارد یا مبتلا به بیماری پیشرونده است ممکن است سخت باشد. در این موارد ممکن است به آزمایش‌های بیشتری مثل نمونه‌گیری از نخاع، پتانسیل تحریکی و تصویربرداری مجدد نیاز باشد.

چه عواملی باعث ایجاد ام اس می‌شوند؟

عوامل زیر ممکن است باعث افزایش احتمال ابتلا به ام‌ اس شوند:

» سن: ام‌اس در هر سنی ممکن است بروز کند، ولی معمولاً افراد بین سنین ۱۵ تا ۶۰ سال را درگیر می‌کند.

» جنس: احتمال ابتلای زنان به ام‌ اس دو برابر مردان است.

» سابقه خانوادگی: اگر یکی از والدین، خواهر یا برادر فرد به ام‌ اس مبتلا شده باشد، احتمال ابتلای او به این بیماری افزایش پیدا می‌کند.

» برخی عفونت‌ها: انواعی از ویروس‌ها با بروز ام‌ اس مرتبط دانسته شده‌اند، مثل ویروس اپشتین-بار (Epstein-Barr) که عامل بیماری مونونوکلئوز عفونی است.

» نژاد: در افراد سفید پوست به خصوص افراد از تبار اروپای شمالی بیشترین احتمال ابتلا به ام‌ اس وجود دارد. کم‌ترین احتمال مربوط به بیماران از نژاد آسیایی، آفریقایی و سرخ‌ پوست است.

» آب و هوا: بیماری ام‌ اس در کشورهایی که از استوا دور هستند مثل کانادا، شمال آمریکا، نیوزیلند، جنوب شرق استرالیا و اروپا بسیار شایع‌تر است.

» برخی بیماری‌های خود ایمنی: اگر فردی به بیماری تیروئید، دیابت نوع ۱ یا بیماری روده التهابی (IBD) مبتلا باشد، احتمال ابتلای او به ام‌ اس اندکی افزایش می‌یابد.

» سیگار کشیدن: افرادی که سیگار مصرف می‌کنند و علائم اولیه بیماری ام‌ اس را دارند، بیشتر از افرادی که سیگار مصرف نمی‌کنند احتمال دارد که مجدد دچار علائمی شوند که نشانه ابتلا به ام‌اس عودکننده-فروکش کننده است.

چه پزشکان و متخصصانی ام‌ اس را درمان می‌کنند؟

اگر علائم بیماری ام‌ اس را در خود مشاهده می‌کنید، به یک پزشک متخصص مغز و اعصاب (نورولوژیست) مراجعه کنید.

لینک مقاله به زودی درج می شود | لینک مقاله به زودی درج می شود

پیشگیری از ام اس

بیماری ام اس قابل پیشگیری نیست.