آشنایی با بیماری پوکی استخوان

چه عواملی باعث ایجاد پوکی استخوان می‌شوند؟

عوامل خطرساز به عواملی می‌گویند که باعث افزایش احتمال ابتلا به یک بیماری می‌شوند. عوامل خطرساز پوکی استخوان عبارت‌اند از:

» عوامل غیر قابل تغییر پوکی استخوان :
–  جنسیت: احتمال بروز پوکی استخوان در زنان بیشتر از مردان است.
–  سن: با افزایش سن احتمال بروز این بیماری افزایش پیدا می‌کند.
–  نژاد: در سفیدپوستان یا افراد از تبار آسیایی احتمال بروز پوکی استخوان بیشتر است.
–  سابقه خانوادگی: اگر یکی از والدین، خواهر یا برادر به پوکی استخوان مبتلا شده باشد، احتمال ابتلای فرد به این بیماری افزایش پیدا می‌کند به خصوص اگر پدر یا مادر فرد دچار شکستگی لگن شده باشد.
–  جثه: احتمال بروز این بیماری در افرادی که جثه کوچکی دارند بیشتر است. به این دلیل که در این افراد با افزایش سن احتمالاً بدن توده استخوانی کمتری برای استفاده دارد.

» میزان هورمون‌ها :
در افرادی که میزان برخی هورمون‌ها بسیار زیاد یا بسیار کم باشد، احتمال بروز پوکی استخوان بیشتر است. برای مثال:

–  هورمون‌های جنسی:
کاهش هورمون‌های جنسی باعث ضعیف شدن استخوان‌ها می‌شود. در زنان، کاهش استروژن در یائسگی یکی از عوامل خطرساز این بیماری است. در مردان، با افزایش سن میزان تستوسترون کاهش پیدا می‌کند.
داروهایی که برای کاهش تستوسترون در سرطان پروستات در مردان استفاده شده و داروهایی که برای کاهش استروژن در سرطان پستان استفاده می‌شوند امکان دارد باعث افزایش سرعت ازدست‌رفتن استخوان شوند.

–  مشکلات تیروئید:
میزان بالای هورمون تیروئید می‌تواند باعث از دست رفتن استخوان شود.
میزان بالای هورمون تیروئید در صورتی ایجاد می‌شود که تیروئید پرکار باشد یا داروهای مورد استفاده برای درمان کم‌کاری تیروئید، بیش‌ازحد مصرف شوند.

–  سایر غدد:
بیماری پوکی استخوان همچنین با غده پاراتیروئد بیش‌فعال یا غده فوق کلیه بیش‌فعال در ارتباط است.

» عوامل مربوط به تغذیه :

–  مصرف کم کلسیم:
مصرف کم کلسیم در طی مدت طولانی در بروز پوکی استخوان نقش دارد. دریافت کم کلسیم باعث کاهش تراکم استخوان، از دست رفتن زودهنگام استخوان‌ها و افزایش احتمال بروز شکستگی می‌شود.

–  اختلالات تغذیه‌ای:
محدودکردن شدید مصرف غذا و همچنین کمبود وزن باعث ضعیف‌شدن استخوان‌ها در مردان و زنان می‌شود.

–  جراحی دستگاه گوارش:
جراحی‌هایی که برای کاهش اندازه معده انجام شده یا در آنها بخشی از روده برداشته می‌شود، باعث کاهش سطح در دسترس برای جذب مواد مغذی از جمله کلسیم می‌شود.

» داروها :

مصرف طولانی‌مدت کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی مثل پردنیزولون یا [هیدرو]کورتیزون، در فرایند بازسازی استخوان تداخل می‌کند.
همچنین مصرف برخی از داروهایی که برای درمان تشنج، رفلاکس یا بالا آمدن محتویات معده و سرطان استفاده می‌شود یا داروهای پیشگیری از رد پیوند نیز ممکن است باعث بیماری پوکی استخوان شود.

» بیماری‌ها :

احتمال بروز پوکی استخوان در افراد مبتلا به بیماری‌های زیر در این افراد بیشتر است:
• بیماری سلیاک
• بیماری التهابی ورده
• بیماری‌های کبدی یا کلیوی
• سرطان
• لوپوس
• مالتیپل میلوما
• آرتریت روماتوئید