آشنایی با بیماری کرون

علت دقیق بیماری کرون هنوز ناشناخته است. در گذشته تصور می‌شد علت آن تغذیه و استرس باشد اما امروزه به نظر می‌رسد این دو، تنها ممکن است باعث بدتر شدن بیماری شوند و عامل ایجادکننده آن نیستند.

برخی از عوامل مثل ژنتیک و اختلال در عملکرد سیستم ایمنی احتمال دارد که در بروز این بیماری نقش داشته باشند.

• سیستم ایمنی:
ممکن است یک ویروس یا باکتری باعث ایجاد بیماری کرون شود.
وقتی سیستم ایمنی قصد مقابله با میکروب مهاجم را دارد، بروز یک پاسخ غیرطبیعی باعث می‌شود که سیستم ایمنی علاوه بر سلول‌های مهاجم، به سلول‌های مجرای گوارشی نیز حمله کند.

• ژنتیک:
بیماری کرون در افرادی که در خانواده آنها افراد مبتلا به این بیماری وجود دارد شایع‌تر است. از همین رو ژنتیک ممکن است در مستعد کردن افراد به ابتلا به این بیماری نقش داشته باشد. با این وجود در بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری، سابقه خانوادگی ابتلا به آن وجود ندارد.

تشخیص این بیماری توسط پزشک پس از حذف احتمال وجود بیماری‌های دیگر انجام می‌شود.
معمولاً مجموعه‌ای از آزمایش‌ها توسط پزشک برای تأیید تشخیص این بیماری استفاده می‌شود. آزمایش‌هایی که ممکن است توسط پزشک تجویز شوند، شامل موارد زیر هستند:

• آزمایش‌های بررسی کم‌خونی یا عفونت:
پزشک ممکن است برای بررسی کم‌خونی (بیماری که در آن گلبول‌های قرمز کافی برای انتقال اکسیژن به بافت‌های بدن تولید نمی‌شود) آزمایش تجویز کند.
در حال حاضر برای بیماری کرون توصیه به انجام آزمایش‌های ژنتیکی یا بررسی آنتی‌بادی نمی‌شود.

• آزمایش وجود خون مخفی در مدفوع:
برای بررسی خون مخفی باید نمونه مدفوع در ظرف مخصوص آزمایشگاه جمع‌آوری و بررسی شود.
منظور از خون مخفی خونی است که با چشم قابل دیدن نیست اما در مدفوع وجود دارد.

• کولونوسکوپی:
این آزمایش با استفاده از یک لوله نازک و قابل انعطاف که بر روی آن یک چراغ و دوربین قرار دارد انجام می‌شود و به پزشک این امکان را می‌دهد که تمام روده بزرگ و بخش انتهایی روده کوچک (ایلئوم) را مشاهده کند. همچنین در زمان انجام کولونوسکوپی در صورت نیاز نمونه‌های کوچکی از بافت روده برای بررسی بیشتر برداشته شده و به آزمایشگاه فرستاده می‌شود که می‌تواند در تشخیص این بیماری کمک‌کننده باشد. 

• سی‌تی اسکن:
سی‌تی اسکن نوع خاصی از روش تصویربرداری با اشعه ایکس است که تصاویر با جزئیات بیشتری را نسبت به آزمایش اشعه ایکس معمولی فراهم می‌کند.
در این آزمایش از کل ناحیه شکم (شامل کل روده به همراه بافت‌های اطراف آن) عکس گرفته می‌شود.
آزمایش سی‌تی اِنتروگرافی نیز نوع خاصی از سی‌تی اسکن است که عکس‌های بهتری را از روده کوچک فراهم می‌کند؛ این آزمایش در بیشتر مراکز درمانی جایگزین تنقیه باریم شده است.

• MRI:
در MRI از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای تهیه تصاویر با جزییات از اعضا و بافت‌های بدن استفاده می‌شود.
MRI به خصوص برای ارزیابی فیسچول در اطراف ناحیه مقعد (که به آن MRI لگن گفته می‌شود) یا روده کوچک (که به آن ام آر انتروگرافی گفته می‌شود) مفید است.

• اندوسکوپی با کپسول:
یک روش غیرتهاجمی است. برای انجام این آزمایش، فرد یک کپسول مجهز به دوربین را قورت می‌دهد.
این دوربین از روده کوچک عکس‌برداری می‌کند. این عکس‌ها به یک دستگاه که دور کمر بسته می‌شود فرستاده می‌شود و سپس به کامپیوتر انتقال داده می‌شوند. عکس‌های تهیه‌شده، از نظر وجود بیماری کرون بررسی می‌شوند. این دوربین بدون ایجاد درد از طریق مدفوع از بدن خارج می‌شود. استفاده از این روش در بیمار دارای انسداد روده توصیه نمی‌شود.

ممکن است با وجود انجام این آزمایش، همچنان فرد به انجام اندوسکوپی به همراه نمونه‌برداری از بافت (بیوپسی) برای تشخیص بیماری کرون نیاز داشته باشد.

• انتروسکوپی با بالون:
برای انجام این آزمایش از دو لوله قابل انعطاف استفاده می‌شود. یک لوله مجهز به دوربین است (اندوسکوپ) که دور آن لوله دیگری دارای بالن قرار دارد.
بالن از بیرون قابلیت باد شدن دارد و با این کار، می‌توان آن را در یک ناحیه از روده مستقر کرد. در این صورت این امکان برای پزشک فراهم می‌شود که اندوسکوپ را عمیق‌تر وارد روده کوچک کند.
با استفاده از اندوسکوپ‌های معمولی نمی‌توان نواحی عمیق روده کوچک را بررسی کرد. این روش وقتی که در آزمایش «اندوسکوپی با کپسول» موارد غیر طبیعی دیده می‌شود، اما امکان تشخیص بیماری با قطعیت وجود ندارد مفید است.

اگر علائم بیماری کرون را دارید، به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید.